Bản đồ - Rijeka (Grad Rijeka)

Rijeka (tiếng Croatia: Rijeka, tiếng Ý và tiếng Hungary: Fiume, tiếng địa phương Chakavia: Reka hoặc Rika, tiếng Slovenia: Reka, tiếng Đức: Sankt Veit am Flaum hoặc Pflaum (cả lịch sử)) là cảng biển chính và thành phố lớn thứ ba tại Croatia, sau thủ đô Zagreb và thành phố Split. Nó nằm ở hạt Primorje-Gorski Kotar bênh Vịnh Kvarner, một cửa đầu vào của biển Adriatic và có dân số 128.735 cư dân vào năm 2011. Khu vực đô thị, trong đó bao gồm các thị trấn lân cận và thành phố Opatija, Lovran, Mošćenička Draga, Matulji, Kastav, Viškovo, Klana, Kostrena, Čavle, Jelenje, Bakar, và Kraljevica có dân số 213.842 người vào năm 2011.

Trong lịch sử, bởi vì vị trí chiến lược của nó và cảng nước sâu, thành phố đã là địa điểm tranh chấp khốc liệt, đặc biệt là giữa Đế quốc La Mã Thần thánh, Ý, Hungary và Croatia, qua tay những nhà cai trị và nhân khẩu học nhiều lần qua nhiều thế kỷ. Theo dữ liệu điều tra năm 2001, đại đa số công dân của nó là người Croatia (80,39%), người Serb đứng thứ hai danh sách (6,21%) và cùng với một số ít sắc tộc khác như người Ý và người Bosnia.

Rijeka là trung tâm của hạt Primorje-Gorski Kotar tại Croatia. Nền kinh tế của thành phố chủ yếu phụ thuộc vào đóng tàu (các xưởng đóng tàu có tiếng "3. Maj" và "Viktor Lenac Shipyard") và vận tải biển. Rijeka có Nhà hát Quốc gia Croatia Ivan pl. Zajc, được xây dựng lần đầu tiên vào năm 1765, cũng như Trường Đại học Rijeka, được thành lập năm 1973 nhưng có nguồn gốc từ năm 1632, và Trường Thần học Dòng Tên địa phương. Thành phố này có sân bay Rijeka.

Ngoài tiếng Croatia và tiếng Ý, về mặt ngôn ngữ, thành phố còn có phương ngữ độc đáo riêng của các ngôn ngữ Venice, Fiuma, với ước tính khoảng 20.000 người nói trong số những người Ý bản địa, người Croatia và các dân tộc thiểu số khác. Trong lịch sử, Fiuman từng là ngôn ngữ chính giữa nhiều dân tộc sinh sống tại thành phố cảng đa sắc tộc. Ở một số vùng ngoại ô của đô thị mở rộng hiện đại, dân cư tự trị vẫn nói tiếng Chakavia, một phương ngữ của Croatia.

Năm 2016, Rijeka được chọn là Thủ đô Văn hóa Châu Âu vào năm 2020, cùng với Galway, Ireland.

Trong lịch sử, Rijeka còn được gọi là Tharsatica, Vitopolis (nôm na là 'Thành phố của Thánh Vitus '), hoặc Flumen (nghĩa đen là 'Sông') trong tiếng Latinh. Thành phố được gọi là Rijeka trong tiếng Croatia, Reka trong tiếng Slovenia, và Reka hoặc Rika trong phương ngữ địa phương của ngôn ngữ Chakavia. Nó được gọi là Fiume ([ˈfjuːme]) trong tiếng Ý. Tất cả những tên này đều có nghĩa là "sông" trong các ngôn ngữ tương ứng của chúng. Trong khi đó, người Hungary lấy tên tiếng Ý trong khi tiếng Đức thành phố được gọi là Sankt Veit am Flaum (nôm na là ' Thánh Vitus trên dòng sông Flaum ') hay Pflaum ([pflaʊm]).